Andrzej Rogiński
Władze Warszawy postanowiły wybudować zaniechane stacje metra Plac Konstytucji i Muranów. 11 lipca 2019 r. Zarząd Transportu Miejskiego otworzył koperty, złożone w trybie przetargu nieograniczonego, którego przedmiotem jest „Wykonanie prac przedprojektowych oraz projektu budowlanego dla przedsięwzięcia polegającego na budowie stacji A12 i A16 na eksploatowanej I linii metra w Warszawie wraz z rozbudową i przebudową infrastruktury towarzyszącej”.
Przetarg ten został rozpisany w końcu maja 2019 r. Na wykonanie dokumentacji przedprojektowej oraz projektów budowlanych dla stacji A12 Plac Konstytucji oraz A16 Muranów przeznaczono do 24 miesięcy, natomiast nadzór autorski nad realizacją prac ma być pełniony do końca 2026 r.
Dwie oferty
Oferty złożyły dwa przedsiębiorstwa: Biuro Projektów „Metroprojekt” sp. z o.o. oraz ILF Consulting Engineers Polska sp. z o.o. Pierwsze zadeklarowało wykonanie za 7 364 010 zł a drugie za 7 613 894,34 zł. Kryterium ceny wynosi 40 % a kryterium doświadczenia 60 %. Postanowiłem więc zestawić doświadczenie obu oferentów.
„Metroprojekt” jest najbardziej doświadczonym na polskim rynku przedsiębiorstwem projektowym w zakresie budowy metra i jednym z najbardziej doświadczonych w Europie. Nic w tym dziwnego skoro istnieje od 1950 r. i wówczas projektowało metro głębokie, a w 1958 r. opracowało wstępny projekt metra płytkiego. Lista tego co jednak zrobiło to biuro w najnowszych czasach jest imponująca. Ograniczę się więc jedynie do metra w Warszawie. Przeprowadziło ono analizy przebiegu I, II i III linii, było generalnym projektantem I linii. Ponadto zaprojektowało kompleksowo – a więc budowle inżynieryjne wraz z architekturą – wszystkie stacje na tej linii wraz ze Stacją Techniczno-Postojową Kabaty. Z wyjątkiem trzech stacji. Dziełem „Metroprojektu” są też projekty budowlane na odcinku centralnym II linii. Większość projektów budowlanych odcinka zachodniego II linii wykonało to przedsiębiorstwo.
Trzeba zauważyć, że wszystkie drążone tunele I linii wykonano z zastosowaniem żeliwnych tubingów obudowy. A więc innych od betonowych, które zastosowano przy budowie II linii. Tubingi muszą być rozmontowane tam, gdzie będą stacje Plac Konstytucji i Muranów. W zasobach „Metroprojektu” znajdują się wszystkie projekty, do których niezbędne jest nawiązanie m.in. po to by wiedzieć jak zdemontować żeliwne tubingi. Prawa autorskie są również przy „Metroprojekcie”.
Moim zdaniem najpiękniejszymi stacjami I linii są Wilanowska i Stare Bielany. Międzynarodowa konferencja MetroRail 2008 w Kopenhadze przyznała zespołowi projektowemu nagrodę dla stacji Plac Wilsona, jako najlepszej na świecie.
ILF Polska pierwsze doświadczenie przy projektowaniu metra zdobyło przy odcinku centralnym II linii w Warszawie. Następnie podjęło się realizacji projektu wykonawczego II etapu dwukilometrowej części odcinka zachodniego od torów odstawczych ze stacją C6 Księcia Janusza do stacji C4 Powstańców Śląskich. Ponadto do tego projektanta należy projekt budowlany i wykonawczy III etapu odcinka zachodniego od torów odstawczych za stacją C4 do stacji C1 Połczyńska. Od 2016 r. ILF jest inżynierem kontraktu dla rozbudowy metra w Dniepr (dawniej Dniepropietrowsk) na Ukrainie, gdzie aktualnie jest 6 stacji na odcinku 7,9 km długości, a mają przybyć 3 stacje.
Porównanie doświadczenia i zasobów projektowych obu oferentów zdaje się świadczyć, którego z nich wybierze zamawiający.
Zaniechanie
27 grudnia 1999 r. podczas posiedzenia kierownictwa Urzędu m.st. Warszawy przyjęto informację dotyczącą programu oszczędnościowego budowy I linii metra. Ustalono, że zostanie zaniechana budowa stacji Plac Konstytucji i Muranów (w dokumencie zapisano: ul. Nowotki). Przyczyną były kłopoty finansowe. Plac Konstytucji planowany był jako stacja przesiadkowa, gdzie pasażerowie mieli jechać do Dworca Zachodniego przez Ochotę bądź na prawobrzeżną stronę Warszawy. Społeczny Komitet Budowy Metra co pewien czas upominał się o zaniechane stacje.
Uzasadnienie potrzeby budowy
Metro Warszawskie od dawna twierdziło, że „Wybudowanie stacji metra Plac Konstytucji i Muranów radykalnie poprawi dostępność komunikacji zbiorowej w centrum miasta. Co ważne uruchomienie tych stacji nie pociągnie za sobą zmiany częstotliwości kursowania pociągów na pierwszej linii metra. […] Po ich wybudowaniu pasażer, znajdujący się pomiędzy stacjami metra w Śródmieściu, będzie miał nie więcej niż 400 metrów do najbliższego wejścia jednej ze stacji. Według ekspertów w dziedzinie komunikacji zbiorowej, taka odległość (poniżej 500 metrów) zapewnia, że pasażer będzie skłonny skorzystać z metra kosztem alternatywnych środków transportu”.
6 lipca 2006 r. Metro Warszawskie podpisało umowę z Instytutem Rozwoju Miast na wykonanie Raportu o oddziaływaniu na środowisko dla przedsięwzięcia budowa stacji A12 Plac Konstytucji i stacji A16 Muranów. Raport zawierał opis przewidywanego wpływu budowy i eksploatacji stacji na otaczające środowisko.
Wreszcie 21 maja 2019 r. Metro Warszawskie opublikowało informacje przetargowe. Planowane przedsięwzięcie obejmuje: 1. budowę stacji A12 (planowana lokalizacja w ciągu ul. Marszałkowskiej, od pl. Konstytucji do rejonu skrzyżowania z ul. Wilczą); 2. rozbudowę i przebudowę infrastruktury towarzyszącej, w tym: — przebudowę tunelu szlakowego B12/B13 (łączącego obecnie stację A11 „Politechnika” i stację A13 „Centrum”), — rozbudowę systemu wentylacji dla tuneli szlakowych: B12 i B13 wraz z budową wentylatorni szlakowych i czerpnio-wyrzutni, przebudowę instalacji, urządzeń i systemów całoliniowych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania I linii metra; rozbudowę i przebudowę pozostałej infrastruktury i urządzeń powiązanych.
Przedsięwzięcie obejmuje także: budowę stacji A16 (planowana lokalizacja w ciągu ul. gen. W. Andersa, od rejonu skrzyżowania z ul. M. Anielewicza do rejonu skrzyżowania z ul. Stawki) wraz z rozbudową i przebudową infrastruktury towarzyszącej. Teren planowanej stacji Muranów ma objąć swym zasięgiem obszar znajdujący się wzdłuż południowej części odcinka ul. gen. Władysława Andersa, od północy ograniczonego ul. Stawki, a od południa ul. Świętojerską i M. Anielewicza. Projektowana stacja znajdzie się pod ul. Andersa, torami tramwajowymi oraz drugim pasem jezdni. Stacja Plac Konstytucji zlokalizowana będzie w ciągu ul. Marszałkowskiej na odcinku od placu Konstytucji do ulicy Hożej.
Odległości pomiędzy stacjami: A15 Ratusz Arsenał a A17 Dworzec Gdański 1534 m oraz A11 Politechnika a A13 Centrum 1450 m. W przyszłości odległości pomiędzy stacjami będą krótsze i wyniosą: A11 Politechnika a A12 Plac Konstytucji 592 m, A12 Plac Konstytucji a A13 Centrum 858 m, A15 Ratusz a A16 Muranów 635 m, A16 Muranów a A17 Dworzec Gdański 899. Jak z powyższego widać obecne odległości między stacjami są zbyt duże. Budowa brakujących dwóch stacji spowoduje, że odległości będą korzystne dla pasażerów.
Tekst i fot. Andrzej Rogiński
Autor tekstu jest autorem książek „Bitwy o metro” (2008) i „Metro w Warszawie” (2017) oraz prezesem stowarzyszenia Społeczny Komitet Budowy Metra (powstało w 1982 jako komitet).