Alergie, to najszybciej rozwijająca się grupa chorób. I chociaż są to choroby o skomplikowanej patofizjologii, z punktu widzenia pacjenta najważniejsze są ich objawy: świąd (nosa, oczu, skóry), katar, obrzęki, zmiany na skórze, wreszcie duszność w astmie.
Wiosna to typowo sezon bardzo trudny dla alergików uczulonych na tak zwane alergeny sezonowe (czyli np. pyłki drzew, traw) w odróżnieniu od alergenów całorocznych (np. roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt). Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że Polska jest podzielona na kilka stref, w zależności od okresu największego nasilenia pylenia różnych drzew, krzewów, traw i chwastów. W Warszawie pierwsze pyłki mogą pojawiać się już pod koniec już stycznia lub w lutym – są to leszczyna i olsza, natomiast sezon kończą na przełomie września i października bylica i pokrzywa. Oczywiście terminy te nie są ścisłe i zależą w dużej mierze od cyklu wegetacyjnego związanego np. z długością i ciężkością zim, ilością opadów itp.
Pojawienie się alergenów u osób uczulonych wywołuje szereg objawów. Najczęstsze i często bagatelizowane są objawy oczne (alergiczne zapalenie spojówek): świąd, wzmożone łzawienie, zaczerwienienie spojówek, niemal równie często występują objawy nosowe (alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa): świąd, wodnisty wyciek z nosa, „zatkanie” nosa. Lokalizacja oczna i nosowa zazwyczaj występują łącznie. Wiele osób ma objawy skórne pod postacią swędzących bąbli (pokrzywka).
Objawowo przebiegające i nieleczone choroby alergiczne mogą układać się w tzw. marsz alergiczny i w efekcie istotnie zwiększyć ryzyko rozwoju astmy oskrzelowej. Dlatego w każdym przypadku osoby mające objawy powinny skonsultować się z alergologiem w celu dobrania właściwego leczenia.
Należy podkreślić, że wszystkie stosowane leki (antyhistaminiki, kortykosteroidy donosowe, blokery leukotrienów, alfa-mimetyki) mają jedynie działanie objawowe, to znaczy doraźnie likwidują lub łagodzą objawy. Jedynym obecnie leczeniem mającym charakter terapii przyczynowej jest odczulanie albo klasycznie iniekcjami podskórnymi, albo preparatami podjęzykowymi. Ale także tutaj konieczna jest wizyta u alergologa w celu precyzyjnego ustalenia na ile i jakich alergenów pacjent jest uczulony i wybrania właściwej metody odczulania.
Dr hab. n. med. Andrzej M. Fal, profesor AM
Kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Alergologii CSK MSW w Warszawie
