Wyjątkowo trudny dla wszystkich czas pandemii w sposób szczególnie dotkliwy uderzył w sferę kultury i sztuki. Obok hoteli, pensjonatów oraz placówek gastronomicznych, to właśnie instytucje kultury i sztuki przez najdłuższy okres czasu nie mogą funkcjonować w normalny sposób. Ubolewają nad tym faktem, oczywiście, nie tylko sami artyści, promotorzy i kuratorzy sztuki, ale również wszystkie osoby, dla których obcowanie z kulturą i sztuką stanowi ważny element codziennego życia i konstytuuje poczucie życiowego dobrostanu. Na szczęście, są artyści i ludzie kultury, którzy mimo niemożności pracy i działania w dotychczasowym trybie postanowili kontynuować swą pracę i realizować różne ciekawe plany. Dzięki ich niezłomnej woli działania liczne wystawy zaczęły być udostępniane w wersji on-line lub organizowane w plenerze. Ludzie kultury i sztuki wykazują się na szczęście dla nas wielką kreatywnością. Paweł Althamer – rzeźbiarz, performer, twórca instalacji i filmów wideo, we współpracy z TR Warszawa 12 września 2020 roku w lasku bródnowskim wystawił z wielkim sukcesem sztukę teatralną – własną interpretację Wesela Wyspiańskiego. Teatr jednak podobnie jak i opera, przede wszystkim, funkcjonuje w wersji on-line. Instytucje kultury zaczęły też w wersji on-line transmitować koncerty, występy kabaretowe, dyskusje, debaty, spotkania z udziałem artystów, aktywistów społecznych i inspirujących osób, które realizują w życiu różne pasje i zachęcają nas do rozwoju różnych zainteresowań. Oczywiście, taka forma konsumpcji sztuki nie zastąpi nam bezpośredniego kontaktu z artystą i z dziełem, ale zdecydowanie zmniejsza nasze poczucie pustki w sferze kultury i sztuki. Ponadto warto też zauważyć, że popularyzacja takiego sposobu działania dała z kolei możliwość dostępu do wielu ciekawych wydarzeń osobom, które wcześniej w ogóle nie miały możliwości częstego obcowania z kulturą i sztuką. Dotyczy to przede wszystkim osób mieszkających z dala od dużych ośrodków miejskich, osób mających trudności z przemieszczeniem się, czyli niepełnosprawnych i chorych, jak również na przykład rodziców małych dzieci, którzy nie mogą swych pociech zostawić wieczorem samych w domu i pójść do teatru czy do galerii sztuki.
Co i gdzie można zobaczyć?
W Centrum Praskim Koneser od 11 kwietnia do 11 czerwca trwa wystawa „Świat Wilkonia”, na której prezentowane są zarówno rzeźby jak i fotografie ilustracji okładkowych książek dla dzieci wykonane przez słynnego polskiego ilustratora, malarza, rzeźbiarz, plakacistę i twórcę scenografii teatralnych. Artysta na swym koncie ma ilustracje do ponad 200 książek wydanych w Polsce i zagranicą, zarówno dla dzieci jak i dla dorosłych. Sam również napisał kilka bajek dla dzieci. Na ekspozycji w Koneserze znajduje się dziesięć rzeźb artysty takich jak tur, żubr, niedźwiedź, słoń, lwica z lwiątkiem, hipopotamy i wilkołaki oraz zdjęcia okładek książek takich jak, między innymi, „Księga dżungli” Josepha Rudyarda Kiplinga, „Dużo śmiechu trochę smutku to historia o mamutku” Wiktora Woroszylskiego, „O kotku, który szukał czarnego mleka” „Arka Noego” Piotra i Józefa Wilkonia.
W znajdującej się w pasażu Praskiego Konesera Leonarda Art. Gallery od 24 kwietnia do 22 maja oglądać można wystawę „Spięcie”. To zbiór niezwykle oryginalnych prac młodych warszawskich twórców street artu takich jak Demenz, Młody Dron, Taki Myk, Luksprzeziks, Niebieski Robi Kreski, Bartłomiej Niewiadomski, Bartłomiej Stypka i Daria Solar. Artyści dzieła swe wykonali na deskorolkach skateboardowych. Przy wejściu na wystawę obowiązuje limit osób, a wewnątrz galerii obowiązek noszenia maseczek.
Bardzo bogatą gamę dzieł różnych artystów cały czas prezentuje Galeria Sztuki Katarzyny Napiórkowskiej przy ulicy Świętokrzyskiej 32. Jest to jedna z największych polskich galerii sztuki współczesnej. Obecnie można tu podziwiać, między innymi, malarstwo Marty Rynkiewicz przenoszące nas w krainę sennych marzeń i fantazji. Oniryczny świat z obrazów artystki pełen jest niepokoju, a dojmujące uczucie pustki i zawieszenia w czasie mogą u niektórych wywołać wręcz uczucie grozy. Ten świat to pozbawione ludzkiej obecności pejzaże i wnętrza z pogranicza surrealizmu i malarstwa metafizycznego bazujące na poetyckich metaforach. Ci z nas, którzy preferują realizm również znajdą w tej galerii coś dla siebie – obrazy Janusza Szpyta. W twórczości artysty dominują obrazy pasyjne, sceny biblijne, a także akty. W centrum zainteresowań zawsze jest człowiek, a pejzaże, wydarzenia i sceny z życia są jedynie tłem. Dzięki szczegółowemu przedstawieniu fizyczności bohaterów, skupieniu na napięciu ich mięśni, pozie ciała oraz wyrazie twarzy wiele możemy dowiedzieć się na temat ich uczuć i kondycji psychicznej. Przy wejściu do galerii obowiązuje limit osób, a wewnątrz galerii obowiązek noszenia maseczek.
Od 4 maja do 20 czerwca Miejsce Projektów Zachęty przy ulicy Gałczyńskiego 3 zaprasza na wystawę „Rożnowskie. Azyl w Tabaszowej” autorstwa Bartosza Muchy – artysty działającego na pograniczu designu, architektury i sztuk wizualnych. Wystawa stanowi dokumentację roku pracy twórcy w czasie pandemii. To historia budowy domu i radykalnej zmiany strategii artystycznej i projektowej, która teraz bazuje na bliskości i harmonii ze światem natury i czerpie inspiracje z tradycji rzemiosła i rękodzieła. Na wystawie zobaczymy, między innymi, rzeźby o surowym charakterze, przypominające rytualne maski i totemy oraz masywne stołki ciosane z drewnianych pieńków i przypominające wytwory ludowego rzemiosła.
Kilka ciekawych wystaw plenerowych możemy oglądać w Łazienkach Królewskich. Od 30 kwietnia do 31 maja zobaczyć można wystawę „Stosunki polsko-estońskie 1918-1939 w świetle estońskich archiwaliów”, która przygotowana została w 2018 roku z okazji setnej rocznicy odzyskania niepodległości zarówno przez Polskę, jak i przez Estonię. W 2020 roku z okazji stulecia nawiązania stosunków dyplomatycznych między Estonią a Polską zbiory wystawy zostały rozszerzone. Ekspozycja w Galerii Plenerowej Muzeum Łazienki Królewskie jest pierwszą prezentacją tej wystawy w Polsce.
Od 1 do 31 maja potrwa wystawa „Bioniczna Rewolucja”, prezentująca niezwykłe zdjęcia mikroskopowe, na których uchwycone zostały elementy ludzkiego organizmu, zwracające uwagę bogactwem form, struktur i kolorów. Prezentowane prace będą przedmiotem aukcji charytatywnej, z której dochód przeznaczony zostanie na budowę Europejskiego Centrum Biotechnologii Medycznej.
Dom Sztuki na Ursynowie zaprasza na „Majówkę z KineDok online!”, podczas której zobaczyć można kilka wyśmienitych europejskich filmów dokumentalnych z 2018 i 2019 roku. A w repertuarze, między innymi, węgierski dokument „Ghetto Balboa” opowiadający o życiu byłego członka mafii pochodzącego z cieszącej się złą sławą ósmej dzielnicy Budapesztu, zwanej Gettem. Były mafioso od ośmiu lat uczy boksu dzieci żyjące w biedzie, chcąc udowodnić im, że wyrwanie się z Getta bez schodzenia na przestępczą drogę jest możliwe. Bohaterką drugiego węgierskiego filmu, który będzie można zobaczyć jest Kafia, nastolatka urodzona i wychowana w Somalii, która u progu swej dorosłości postanawia zerwać z wartościami, które jej wpojona w rodzinnym kraju i próbuje dostosować się do europejskiego stylu życia. Film koncentruje się wokół wewnętrznej walki, którą Kafia toczy z samą sobą. Z kolei rumuński dokument „Teach” to opowieść o profesorze matematyki z Bystrzycy, który postanawia porzucić konserwatywny system nauczania i w swoim dwupokojowym mieszkaniu otwiera prywatną „klasę korepetycyjną”. Filmy oglądać będzie można on-line w dniach od 29 kwietnia do 3 maja. Początek seansu codziennie o godzinie 19.
W końcu wędrując na samo południe Warszawy warto odwiedzić Ogród Botaniczny PAN w Powsinie, gdzie jeszcze do 3 maja potrwa organizowany po raz piąty w tym miejscu „Miesiąc japoński”. Całemu wydarzeniu patronuje Ambasada Japonii w Polsce. Kontemplowanie piękna kwitnących w ogrodzie drzew wiśni japońskiej urozmaicić sobie można oglądając aż trzy różne wystawy przybliżające nam kulturę tego odległego kraju, a towarzyszące tegorocznym obchodom Hanami. Pierwszą jest wystawa ilustracji Ka Mochi wykonanych do książki „Dzieci z Hamamatsu” Wydawnictwa TATARAK. Laura główna bohaterka książki przeprowadza się wraz z rodziną do Japonii. Dzięki jej porywającej opowieści czytelnik bez trudu może przenieść się do Kraju Kwitnącej Wiśni i poznać tamtejsze zwyczaje, styl życia oraz tradycyjne potrawy. Książka jest nie tylko fascynującą podróżą po tym odległym nam kulturowo miejscu, ale również przewodnikiem po przeżyciach dziecka, które musi odnaleźć się nowej dla siebie rzeczywistości. Ka Mochi urodziła się w Warszawie, ale przez wiele lat mieszkała i pracowała w Japonii. W Polsce zajmowała się modą i rysowaniem, między innymi, dla magazynów „Twój Styl” i „Pani”. Obecnie ilustruje teksty do magazynu „Pismo”. Styl rysowania artystki charakteryzuje się wyraźnymi nawiązaniami do japońskich komiksów. Jej prace prezentowane były na tak prestiżowych wystawach jak Tokyo Designers Week, Shibuya Art Awards w galerii Hikarie w Tokyo, czy BDFIL Festival de Bande Dessinée w Lozannie. Wystawa trwa jeszcze tylko do 3 maja.
Również w Alei Dębowej ogrodu do 3 maja oglądać można wystawę fotografii autorstwa Toshie Kuwahary. Japonka urodziła się w Kagoshimie – mieście na południowym krańcu Wyspy Honsiu. Ukończyła studia na Wydziale Biochemii Uniwersytetu w Tokio. W 2019 roku podczas jednej ze swych licznych wizyt w Polsce posadziła drzewko Sakury w Ogrodzie Botanicznym PAN w Powsinie. Wielką pasją Toshie są podróże oraz fotografowanie. Przez ostatnie pięć lat mieszkała w Kioto i właśnie Kioto oraz jego okolice możemy zobaczyć na wystawianych w Alei Dębowej zdjęciach. Fotografie prezentują nam uroki Japonii o różnych porach roku zabierając nas w krainę pełną świątyń, starych chramów oraz wielkomiejskiego życia.
Natomiast do 30 maja w Wilii Janówek, czyli tak zwanej Fangorówce zachwycimy się pięknem i zmysłowością japońskich kobiet sportretowanych przez Leszka Jampolskiego. Artysta swą edukację rozpoczął w Instytucie Sztuki im. Wasilija Surikowa na Moskiewskiej Akademii Sztuki, a kontynuował na warszawskiej ASP na Wydziale Malarstwa w pracowni prof. Ludwika Maciąga. Jest współorganizatorem otoczonej olbrzymią sławą wystawy Arsenał ’88. Jampolski od lat fascynuje się kulturą Dalekiego Wschodu, przede wszystkim Japonii i Chin. W swych pracach stara się zgłębić tajemnice tej kultury i obowiązujących w niej kanonów piękna tak odległych przeciętnemu Europejczykowi. Wystawę oglądać można od środy do niedzieli w godzinach od 11 do 17. W związku z pandemią wejście do Fangorówki możliwe jest tylko w maseczkach. Obowiązuje ograniczenie co do ilości osób, które mogą jednocześnie przebywać w środku. Na miejscu dyżuruje kuratorka wystawy – historyczka sztuki Mira Walczykowska.
Miłośnicy sztuki i kultury na pewno nie powinni się w najbliższym czasie nudzić. Dodatkowo optymizmem napawa zapowiedź ponownego otwarcia instytucji kultury i sztuki od 4 maja. Oby tym razem już na dobre.
Katarzyna Nowińska
Zdjęcia: Katarzyna Nowińska
