1 sierpnia 2018 r. Fundacja Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego złożyła w Kancelarii Sejmu petycję podpisaną przez Powstańców Warszawskich oraz projekt ustawy ratujący m.in. powstańcze groby przed likwidacją. Mogiły powstańców warszawskich oraz tych, którzy walczyli o niepodległość i suwerenność Państwa Polskiego, coraz częściej oznaczane są informacją „grób do likwidacji”. Fundacja oraz Związek Powstańców Warszawskich przygotowały ustawę, która będzie chronić groby bohaterów.
Możliwość likwidacji grobu pojawia się najczęściej po 20 latach od pochówku, gdy do zarządcy cmentarza nie zgłosi się osoba gotowa uiścić opłaty cmentarnej lub zarządca nie uzna grobu za pamiątkę historyczną.
– Brak wiedzy na temat działalności niepodległościowej osoby pochowanej, może spowodować likwidację grobu przez zarządcę cmentarza i wykorzystanie grobu do ponownego pochowania – podkreśla Rafał Szczepański, prezes Fundacji Pamięci o Bohaterach Powstania Warszawskiego – Przepisy dotyczące zarządzania cmentarzami pochodzą z lat 50-tych, a więc z okresu głębokiego PRL-u, kiedy szacunek dla bohaterów narodowych nie był przedmiotem większego zainteresowania władzy. Czas przywrócić pamięć i godność naszym bohaterom.
Według autora projektu ustawy, dr hab. prof. UW Marcina Wiącka, sytuacja, w której groby bohaterów narodowych zagrożone są likwidacją ma charakter zaniechania ustawodawczego.
– Państwo Polskie oraz jego obywatele mają obowiązek okazywania wdzięczności bohaterom powstania warszawskiego i innym bohaterom narodowym, którzy ryzykowali i często poświęcali swoje życie w walce o suwerenną i niepodległą Polskę. Obowiązek taki wynika z preambuły Konstytucji RP. Likwidacja grobu bohatera narodowego jest działaniem naruszającym godność całego społeczeństwa polskiego. Celem projektu ustawy jest naprawa stanu prawnego prowadzącego do takich skutków – zaznacza Marcin Wiącek.
