Od 3 marca 2021 r. trwa piąta już edycja konkursu FUTUWAWA „Jak będziemy mieszkać w Warszawie przyszłości?”. Organizatorem konkursu, tak jak i w minionych latach, jest Fundacja Puszka, a w tym roku także Miasto Stołeczne Warszawa. Projekty w ramach tej edycji konkursu można zgłaszać jeszcze do dnia 19 kwietnia do północy. Konkurs adresowany jest zarówno do studentów i profesjonalistów dziedzin takich jak, przede wszystkim, architektura, urbanistyka, projektowanie krajobrazu, zarządzanie miastem, socjologia, kulturoznawstwo czy futurologia, jak i do wszystkich osób, którym bliska jest tematyka miejska. W ramach konkursu organizatorzy wydzielili także osobną kategorię, tak zwaną, FUTUWAWKĘ, dla uczniów i uczennic szkół podstawowych oraz dla młodszych dzieci. W przypadku uczestników niepełnoletnich wraz z konkursową pracą powinna zostać przesłana zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na udział osoby niepełnoletniej w konkursie.
Warto zaznaczyć, że FUTUWAWA wcale nie jest konkursem na konkretny projekt architektoniczny czy urbanistyczny, który ma zostać wdrożony w życie w ściśle nakreślonych ramach czasowych. Jest to konkurs na wizję tego jak miasto powinno wyglądać i funkcjonować, jak planować redystrybucję różnych dóbr, produkcję żywności, gromadzenie wody czy energii elektrycznej w mieście, tak by wszystkim żyło się tu komfortowo zarówno dzisiaj, jak i za lat 30. Należy pamiętać, że nasze miasto powinno być przestrzenią przyjazną przedstawicielom wszystkich grup społecznych, nie tylko osobom młodym i sprawnym. Oznacza to, że na przykład projektując przejścia przez jezdnię, wejścia do metra, na dworce i perony, wejścia do różnych obiektów użyteczności publicznej należy uwzględnić ograniczenia mobilności seniorów, ludzi z niepełnosprawnościami czy rodziców małych dzieci przemieszczających się z wózkami.
W minionych czterech edycjach konkursu postulatami najczęściej zgłaszanymi przez uczestników konkursu były szeroko rozumiane zmiany w mobilności miejskiej, czyli przede wszystkim, wprowadzanie większej ilości stref bez ruchu samochodowego, poprawa dostępności miejsc parkingowych w ścisłym centrum miasta i stworzenie aplikacji, która ułatwi i przyspieszy szukanie miejsca do zaparkowania, dalsza rozbudowa sieci ścieżek rowerowych i zwiększenie ilości rowerów miejskich do wypożyczenia. Przykładem pracy konkursowej o tej tematyce była „Kładka rowerowa Mostu Poniatowskiego” autorstwa projektantki światła Kamy Wybieralskiej i architekta Mikołaja Molendy. Z Mostu Poniatowskiego każdego dnia korzystają setki przechodniów oraz rowerzystów. Muszą oni zmieścić się na obu stronach mostu na chodniku o szerokości 2,4 m, a w newralgicznym miejscu zwęża się do 1,6 m. Spora liczba pieszych i rowerzystów przemieszczających się jednocześnie po stosunkowo wąskim chodniku, biegnącym wzdłuż ruchliwej ulicy, oznacza nie tylko dyskomfort, ale stwarza spore zagrożenie wypadku. Kładka miałaby zostać utworzona poniżej poziomu jezdni, co separowałby rowerzystów od hałasu miejskiego oraz dało możliwość bliższego kontaktu z Wisłą, uprzyjemniając tym samym przeprawę przez most.
Nadesłanych zostało również sporo prac dotyczących tworzenia w centrum stolicy miejsc pozwalających na odpoczynek i rekreację. Przykładem projektu z tego obszaru, który nie tylko został nagrodzony w FUTUWAWIE, ale wywołał również sporo dyskusji, była praca autorstwa architekta Jana Kowalewicza i studenta ostatniego roku architektury Leszka Wiśniewskiego pod tytułem „Plac czterech fontann”. Głównym założeniem projektu było stworzenie wokół Pałacu Kultury i Nauki sieci czterech placów z fontannami. Place te zastąpiłyby istniejący w tym miejscu obecnie Plac Defilad, który zdaniem wielu architektów i urbanistów oraz przede wszystkim samych mieszkańców Warszawy jest miejsce źle zagospodarowanym i sprawiającym wrażenie wyobcowanego z przestrzeni miejskiej. Nowo powstałe place powinny być miejscami umożliwiającymi relaks i rekreację. Cel ten miałby zostać osiągnięty poprzez nasadzenie w tych miejscach licznych drzew, krzewów, kwiatów, stworzenie zielonych skwerów oraz wprowadzenie elementów takich jak, na przykład, ławki. Centralnym elementem każdego placu miałaby być fontanna, która nie tylko cieszyłaby oko, ale w upalne dni schładzałaby teren wokół spryskując go chłodną bryzą wody. Autorzy projektując fontanny nawiązali do wyglądu gmachu Pałacu Kultury i Nauki, dzięki czemu nowe elementy harmonizują z już istniejącą zabudową centrum stolicy. Utworzenie czterech placów byłoby możliwe dzięki powrotowi do przedwojennej siatki warszawskich ulic.
Celem konkursu jest zainspirowanie zarówno profesjonalistów zajmujących się szeroko pojmowaną tematyką miejską, jak i mieszkańców Warszawy do namysłu i dyskusji jak ta nasza wspólna przestrzeń miejska powinna się zmieniać już dzisiaj, tak aby sprostać wyzwaniom, przed którymi stajemy jako cała ludzkość oraz jako polskie społeczeństwo. Wśród wyzwań globalnych należy wymienić, przede wszystkim, zmiany klimatyczne i powodowane przez nie nieprzewidywalne i nagłe zjawiska pogodowe, zanieczyszczenie środowiska naturalnego i konsekwencje, jakie to zanieczyszczenie niesie dla naszego zdrowia i życia. Dodajmy do tego wzrastające zużycie energii elektrycznej i zagrożenie blackoutami, kurczenie się zasobów naturalnych planety, wymieranie wielu gatunków zwierząt i roślin. Natomiast wśród wyzwań, z którymi musimy się zmierzyć w Polsce w szczególności pamiętać musimy o szybkim starzeniu się polskiego społeczeństwa, niepokojąco rosnącym odsetku osób otyłych, a w konsekwencji zagrożonych cukrzycą i chorobami układu krążenia oraz o smogu. Wszystko to wymaga wielowątkowego spojrzenia w przyszłość. Nic więc dziwnego, że organizatorzy konkursu gorąco polecają tworzenie projektów, które będą wynikiem pracy zespołów interdyscyplinarnych. Również jury konkursu ma skład interdyscyplinarny, a tworzą go, między innymi, architekci, socjologowie, aktywiści miejscy, urbaniści oraz znany reportażysta, pisarz i fotograf Filip Springer poruszający w swej twórczości właśnie tematykę miejską.
Jury wyłoni zwycięskie projekty po 23 kwietnia a ogłoszenie wyników nastąpi 2 czerwca. Przyznana zostanie także nagroda publiczności. Głosować będzie można poprzez portal www.mieszkamy.futuwawa.pl w dniach od 26 kwietnia do 17 maja, do czego zachęcamy czytelników. Nagrodzone prace będzie można oglądać podczas specjalnie w tym celu organizowanej wystawie konkursowej w Warszawskim Pawilonie Architektury ZODIAK, jak również na stronie konkursu, w elektronicznej publikacji podsumowującej V edycję FUTUWAWY oraz w publikacji, która ukaże się w magazynie „Plany Warszawy”. W ramach podsumowania konkursu odbędzie się panel dyskusyjny z udziałem autorów nagrodzonych prac, członków jury oraz przedstawicieli Urzędu Miasta.
Katarzyna Nowińska
Ilustracje: Fundacja Puszka
1.Kładka Rowerowa Mostu Poniatowskiego, autorzy: Kama Wybieralska, Mikołaj Molenda,. Jeden ze zwycięskich projektów w głosowaniu Jury III edycji konkursu FUTUWAWA oraz zwycięzca Nagrody Publiczności.
2.Skok do Wisły, autor: Monika Kalicińska, wyróżnienie Jury II edycji konkursu FUTUWAWA.
